Wet- en regelgeving rondom dieren
Voor beleidsmakers is het essentieel om op de hoogte te zijn van de relevante wetgeving en hoe deze de verantwoordelijkheden beïnvloedt. Op deze pagina vind je een introductie in de wetten en regelgeving rondom dieren.
Europese regels
De Europese Unie heeft verschillende richtlijnen en verordeningen op het gebied van dierenwelzijn vastgesteld. Deze richtlijnen moeten door de lidstaten worden omgezet in nationale wetgeving.
Voorbeelden hiervan zijn:
Het is belangrijk op te merken dat veel nationale wetgevingen en -uitvoeringsbesluiten teruggaan op Europese richtlijnen of verwijzen naar Europese verordeningen. Gemeenten moeten dus bijvoorbeeld rekening houden met deze Europese regelgeving bij het vormgeven van hun lokale beleid.
Landelijk wet- en regelgeving
Wet Dieren
Beschermde diersoorten
Internationale regelgeving beschermt planten en dieren via diverse verdragen en richtlijnen.
Biodiversiteitsverdrag
Het biodiversiteitsverdrag verplicht deelnemende landen om, waar passend, regels op te stellen ter bescherming van bedreigde dier- en plantensoorten. Het biedt echter geen specifieke maatregelen, waardoor de Europese Unie (EU) eigen richtlijnen hanteert, zoals de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn.
Vogelrichtlijn
De Vogelrichtlijn streeft naar het behoud van biodiversiteit door alle in het wild levende vogelsoorten binnen de EU te beschermen, inclusief hun eieren, nesten en leefgebieden. In Nederland betreft dit broedvogels, standvogels, wintergasten en trekvogels. Lidstaten moeten algemene beschermingsmaatregelen nemen en specifieke gebieden aanwijzen voor soorten vermeld in bijlage I van de richtlijn.
Habitatrichtlijn
De Habitatrichtlijn richt zich op het behoud van biodiversiteit door bescherming van natuurlijke habitats en wilde dier- en plantensoorten die van Europees belang zijn. Afhankelijk van de bijlage waarin een soort of habitat is opgenomen, moeten lidstaten beschermingsgebieden aanwijzen en maatregelen treffen.
Verdrag van Bern en Verdrag van Bonn
Beide verdragen beogen het behoud van in het wild voorkomende dieren en planten in Europa, met nadruk op bedreigde soorten. Het Verdrag van Bern verplicht tot bijzondere aandacht voor soorten die met uitsterven bedreigd zijn, wat de basis vormt voor de rode lijsten. Het Verdrag van Bonn focust op trekkende diersoorten. De EU is partij bij beide verdragen.
CITES
Het CITES-verdrag reguleert de internationale handel in bedreigde planten- en diersoorten om hun voortbestaan in het wild te waarborgen. De EU heeft dit verdrag geïmplementeerd via eigen verordeningen, met lijsten van soorten die variëren in beschermingsniveau.
Invasieve exoten verordening
Deze Invasieve uitheemse soorten verordening heeft tot doel de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten in Europa te beperken, aangezien deze een bedreiging kunnen vormen voor de biodiversiteit en ecosystemen.
Zeehondenregelgeving
De Zeehondenverordening verbiedt het op de markt brengen en invoeren van zeehondenproducten, met uitzonderingen voor producten afkomstig van traditionele jacht door inheemse gemeenschappen.
Rode lijsten
De rode lijsten bevatten plant- en diersoorten in Nederland die zijn verdwenen, bedreigd of kwetsbaar. Er zijn meerdere lijsten: van Amfibieën tot Zweefvliegen. De lijsten worden vastgesteld door de minister van LVVN en dienen als belangrijke basis voor natuurbeheer en beleidsvorming.
Voor soorten die niet onder de Vogelrichtlijn of Habitatrichtlijn vallen, bieden de rode lijsten een aanvullend beschermingskader.
Klik hier voor het meest recente overzicht van de geldende Rode lijsten | Nederlands Soortenregister
Professionals die te maken hebben met regelgeving en vraagstukken rondom dieren, kunnen terecht bij ons team voor ondersteuning. Of het nu gaat om praktische adviezen, beleidsontwikkeling of juridische aspecten, de experts bieden graag passende oplossingen.
Inwoners die meer willen weten over dieren en de regelgeving in hun omgeving, worden verwezen naar de gemeente voor verdere informatie.