Dieren bij evenementen: bescherming, wetgeving en verantwoordelijkheid
Bij verschillende evenementen, zoals braderieën en dierententoonstellingen, spelen dieren vaak een rol. Hoewel diergebruik entertainmentwaarde kan bieden, is het welzijn van de dieren niet altijd gegarandeerd. In Nederland bestaat wet- en regelgeving om het gebruik van dieren bij evenementen te reguleren, maar gemeentes hebben beperkte mogelijkheden om vergunningsaanvragen te weigeren.
Geen wilde zoogdieren meer
Sinds 2015 is het verboden om wilde zoogdieren te gebruiken in circussen, bij feesten of evenementen, optredens bij mensen thuis, reclamedoeleinden, optredens in pretparken en andere optredens. Leeuwen en olifanten zijn sindsdien niet meer te zien in circussen.
Toegestane zoogdieren voor optredens zijn onder andere ezels, paarden, honden, katten, runderen, schapen, geiten, varkens, lama’s, alpaca’s, kamelen, dromedarissen, konijnen, bruine ratten, tamme muizen/huismuizen, cavia’s, goudhamsters en gerbils. Ook andere dierklassen, zoals vogels, reptielen, amfibieën en insecten, mogen optreden in circussen. Dierentuinen en dolfinaria mogen nog steeds wilde zoogdieren gebruiken in shows.
Wetgeving, controle en handhaving
De Wet Dieren is een belangrijke wet die tot doel heeft het welzijn van dieren te waarborgen en onnodig lijden te voorkomen. Deze wet verbiedt het gebruik van dieren op een manier die schadelijk is voor hun gezondheid of welzijn. Het richt zich op het voorkomen van fysieke en mentale stress, pijn, uitputting en angst bij dieren die worden gebruikt voor evenementen.
De Regeling Houder van Dieren stelt specifieke eisen aan de huisvesting, verzorging en behandeling van dieren, inclusief die bij evenementen. Deze regeling omvat voorschriften met betrekking tot voeding, leefruimte, hygiëne en medische zorg voor dieren die gehouden worden voor entertainmentdoeleinden. Daarnaast bevat het bepalingen over training en het gebruik van dieren in shows en optredens.
Het is de verantwoordelijkheid van evenementenorganisatoren om zich te houden aan de geldende wet- en regelgeving met betrekking tot het gebruik van dieren. Gemeentes spelen ook een belangrijke rol bij het handhaven van de wet- en regelgeving en het verlenen van vergunningen voor evenementen waar dieren worden gebruikt. Door middel van inspecties, in samenwerking met de NVWA, GGD en handhavingsinstanties, kunnen gemeentes ervoor zorgen dat dierenwelzijn prioriteit krijgt bij evenementen.
. Voorbeeld: Nota Dierenwelzijn 2020-2024 | Lokale wet- en regelgeving (overheid.nl)
De wettelijke eisen voor evenementen staan vermeld in het Besluit houders van Dieren (artikel 4.15 en 4.18) en Regeling houders van dieren, hoofdstuk 8a.
Ook kunnen er aanvullende eisen zijn opgenomen in de Regeling tijdelijke maatregelen dierziekten.
Praktische zaken rondom evenementen met dieren
- De organisatie moet tijdig een evenementenvergunning aanvragen waarin ook opgenomen staat of er dieren worden ingezet.
- Er kan sprake zijn dat er een vervoerdersvergunning aangevraagd moet worden.
- Het evenement waar dieren worden ingezet moet aangemeld worden bij de NVWA.
- De NVWA controleert op markten, evenementen en verzamelcentra of eigenaren van levende dieren zich houden aan de regels voor dierenwelzijn.
- Een gemeente kan een checklist opstellen waarin specifieke zaken staan waarop getoetst kan worden. Alleen als deze zaken in de APV staan kan er ook op gehandhaafd worden. Momenteel is het wettelijk niet mogelijk om evenementen met dieren te verbieden op grond van dierenwelzijn.