De allereerste paarden, koeien en schapen staan weer in de weide. Het is een prachtig gezicht in het voorjaar, maar in dit vroege voorjaar lopen de temperaturen flink op. Dat belooft een warme zomer te worden en dat betekent ook kans op hittestress bij dieren. Hoe is dit op te lossen?
Houding gemeenten
Nog steeds zijn er veel dieren die geen of beperkte beschutting hebben in de weide en dat terwijl het volgens artikel 1.6 lid 3 besluit houders van dieren verplicht is om je dier te beschermen tegen weersomstandigheden. Veel houders van dieren willen wel, maar lopen tegen een muur op bij gemeenten. Zij houden het plaatsen van beschutte plekken tegen omdat dit niet kan vanwege inpassing in het landschap, ingewikkelde vergunningsprocedures en cultuurhistorie. Het huidige beleid van gemeenten speelt niet altijd in op de wettelijke vereisten voor dieren. Zo horen die standaard meegenomen te worden in het omgevingsplan.
Hittestress en wetsovertreding
Dat terwijl voor schapen, koeien en paarden die weides begrazen, passende beschutting geen overbodige luxe is, maar een basisbehoefte. Veel gemeenten hebben stevige ambities op het gebied van klimaatadaptatie. Toch wordt het thema ‘hittestress bij dieren’ nog vaak over het hoofd gezien. Terwijl de risico’s reëel zijn:
- Koeien kunnen hun warmte slecht kwijt; boven de 25°C lopen melkproductie en vruchtbaarheid snel terug.
- Paarden zoeken instinctief schaduw, maar raken in een kale weide gestrest en oververhit.
- Schapen hebben een dikke vacht en zijn gevoelig voor zonnesteek.
Zonder bomen, struiken of schuilstallen zijn dieren in de weide overgeleverd aan het weer. En overtreden goedwillende dierhouders de wet.
De rol van gemeenten in diervriendelijke landschappen
Veel gemeenten zitten midden in het proces van het opstellen of actualiseren van hun omgevingsvisie. Dat biedt kansen om landschappelijke beschutting structureel mee te nemen, bijvoorbeeld via:
- Beleidsregels of stimuleringsmaatregelen voor het plaatsen van schuilstallen
- Integratie van agroforestry of houtwallen als landschappelijke elementen
- Afspraken met agrariërs over duurzame inrichting van buitengebieden
Van visie naar actie: wij denken graag mee
Als gemeente hoeft u het niet alleen te doen. Wij helpen beleidsmakers om binnen de bestaande of nieuwe omgevingsvisie ruimte te maken voor beschutting voor dieren. Denk aan:
- Onderbouwd advies over passende beschutting in het landschap
- Beleidsnotities of onderleggers voor omgevingsplannen of gebiedsprocessen
- Workshops of kennissessies voor ambtenaren over beschutting voor dieren en klimaatadaptatie